Προγραμματισμένη ή μη, η καισαρική είναι μία διαδικασία που προκαλεί φόβο, άγχος και ανησυχία στη μέλλουσα μαμά. Αυτή είναι μία λίστα με όσα θα ήθελα να γνωρίζω για την καισαρική, πριν χρειαστεί να κάνω.
Πόσες καισαρικές μπορώ να κάνω;
Σαν γενικό κανόνα θα μπορούσαμε να πούμε ότι μία γυναίκα μπορεί να υποβληθεί σε 4 ή 5 καισαρικές χωρίς επιπλοκές. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο όριο, όμως, και η κάθε περίπτωση αξιολογείται ξεχωριστά.
Πότε μπορώ να ξαναμείνω έγκυος μετά την καισαρική;
Δεν υπάρχει μία ξεκάθαρη απάντηση σε αυτή την ερώτηση. Κάποιοι γιατροί προτείνουν να περιμένεις 6 μήνες πριν ξαναμείνεις έγκυος μετά την καισαρική, άλλοι 12 με 15 μήνες, ενώ κάποιοι ακόμα και 2 χρόνια. Εγώ έμεινα έγκυος 6 μήνες μετά την πρώτη καισαρική και 5 μήνες μετά τη δεύτερη, χωρίς καμία επιπλοκή.
Μπορώ να γεννήσω με φυσιολογικό τοκετό μετά από καισαρική;
Μπορεί στη δική μου περίπτωση η επαναληπτική καισαρική να ήταν μονόδρομος, αφού οι τρεις εγκυμοσύνες μου ήταν πολύ κοντά μεταξύ τους, ωστόσο το «μια φορά καισαρική, πάντα καισαρική» δεν ισχύει. Ο φυσιολογικός τοκετός μετά από καισαρική τομή είναι εφικτός υπό προϋποθέσεις, όπως το να έχουν περάσει τουλάχιστον 2 χρόνια από την προηγούμενη καισαρική, το βάρος του μωρού να μην ξεπερνά τα 4 κιλά, και να απουσιάζουν οι συνθήκες που κατέστησαν την προηγούμενη καισαρική απαραίτητη. Στη βιβιογραφία αναφέρεται ότι περίπου το 70% των γυναικών που δοκιμάζει να γεννήσει φυσιολογικά μετά από καισαρική, τα πάει μια χαρά. Συνεπώς, ο τοκετός που ονειρεύεσαι μπορεί να πραγματοποιηθεί. Στο επόμενο θετικό τεστ εγκυμοσύνης συζήτησε με τον γιατρό σου τις επιλογές σου.
Η προετοιμασία της επιτόκου για την καισαρική είναι ίδια με την προετοιμασία για τον φυσιολογικό τοκετό;
Ναι, η διαδικασία είναι ακριβώς η ίδια και περιλαμβάνει αναλυτικό ιατρικό ιστορικό, καρδιοτοκογράφημα, έλεγχο πίεσης και θερμοκρασίας, τοποθέτηση φλεβοκαθετήρα, υποκλυσμό και ξύρισμα.
Ο σύζυγος θα είναι μαζί μου;
Δεν επιτρέπονται συνοδοί στο χειρουργείο, αλλά μπορείτε να είστε μαζί μέχρι να μεταφερθείς εκεί.
Θα καταφέρω να θηλάσω αν γεννήσω με καισαρική;
Έκανα τρεις καισαρικές και θήλασα αποκλειστικά χωρίς συμπλήρωμα τρία μωράκια. Πίστεψέ με, ο θηλασμός μετά από καισαρική είναι ΑΠΟΛΥΤΩΣ ΑΠΟΛΥΤΑ εφικτός! Μάλιστα, στην περίπτωση που η καισαρική γίνει με επισκληρίδιο, ο θηλασμός μπορεί να ξεκινήσει ακόμα και από την αίθουσα του χειρουργείου, αμέσως μόλις γεννηθεί το μωρό και πριν ολοκληρωθεί η επέμβαση. Αν θέλεις να θηλάσεις το μωρό σου, ζήτησε rooming in και φρόντισε να εκμεταλλευτείς τις πρώτες ημέρες του μαιευτηρίου, ώστε να λάβεις όλη τη βοήθεια και την καθοδήγηση που χρειάζεσαι για την εγκαθίδρυση του θηλασμού. Αν θέλεις να θηλάσεις, έχεις επιμονή και υπομονή, τότε είναι βέβαιο πως θα τα καταφέρεις, ανεξάρτητα από τον τρόπο που θα γεννήσεις.
Πότε θα έρθει η πρώτη περίοδος;
Το πότε θα έρθει η πρώτη περίοδος εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το εάν θηλάζεις ή όχι. Αν θηλάζεις αποκλειστικά το πιθανότερο είναι να μην έχεις καθόλου περίοδο τους πρώτους 4-6 μήνες μετά τον τοκετό ή και μέχρι να αποθηλάσεις. Αντίθετα, αν δεν θηλάζεις θα δεις την πρώτη περίοδο περίπου 40 μέρες μετά τον τοκετό.
Η δεύτερη καισαρική είναι πιο εύκολη από την πρώτη;
Στην περίπτωσή μου, ναι! Η πρώτη καισαρική μου ήταν έκτακτη και με διαφορά η πιο τραυματική σωματικά και ψυχολογικά. Η εμπειρία μου τις επόμενες δύο φορές ήταν ασύγκριτα καλύτερη. Όλα, από το χειρουργείο, μέχρι την ανάρρωση ήταν πολύ περισσότερο διαχειρίσιμα τη δεύτερη και την τρίτη φορά. Ωστόσο, η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική.
Πόσο καιρό πονάει η περιοχή της τομής;
Ο πόνος μετά την καισαρική διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα. Στην περίπτωσή μου ο πόνος κράτησε περίπου 7- 10 ημέρες, ενώ μία ήπια ενόχληση (σαν τράβηγμα) συνεχίστηκε για περίπου 40 ημέρες.
Το μούδιασμα θα φύγει;
Το «μούδιασμα» στην περιοχή γύρω από την τομή, που οφείλεται στον αναπόφευκτο τραυματισμό των νευρικών ινών του δέρματος, υποχωρεί σταδιακά από τον 3ο μήνα, ενώ στις περισσότερες περιπτώσεις η αισθητικότητα της περιοχής επανέρχεται πλήρως μέχρι τον πρώτο χρόνο.
Τι γίνεται με την αλλαγή καιρού;
Προσωπικά, δεν είχα καμία ενόχληση στην τομή μετά τις 40 ημέρες λόγω της αλλαγής του καιρού ή άλλης αιτίας. Όμως η κάθε περίπτωση είναι διαφορετική. Υπάρχουν γυναίκες που αναφέρουν ενοχλήσεις στην περιοχή της τομής με την αλλαγή του καιρού, ακόμα και χρόνια μετά την καισαρική, που όμως αντιμετωπίζονται με κοινά παυσίπονα.
Η «σαμπρελίτσα» πάνω από την τομή θα φύγει;
Το πρήξιμο στην περιοχή της τομής είναι απολύτως φυσιολογικό- μην ξεχνάμε ότι η καισαρική είναι ένα μεγάλο χειρουργείο. Στις περισσότερες περιπτώσεις το φούσκωμα υποχωρεί μέσα στον πρώτο χρόνο. Ως γενικό κανόνα μπορείς να έχεις στο μυαλό σου ότι το διάστημα που χρειάζεται για να «επανέλθει» το σώμα μετά τη γέννα είναι αντίστοιχο με το διάστημα που διήρκησε η εγκυμοσύνη- 9 μήνες δηλαδή.
Επισκληρίδιος ή ολική νάρκωση;
Είχα τρεις υπέροχες εμπειρίες καισαρικής με επισκληρίδιο, οπότε αν με ρωτάς και αν έχεις τη δυνατότητα επιλογής, σίγουρα θα πρότεινα την επισκληρίδιο αναισθησία. Η επισκληρίδιος είναι μέθοδος καταστολής του πόνου. Έχεις πλήρη συνείδηση, ακούς, βλέπεις και θηλάζεις το μωρό σου από την πρώτη στιγμή της γέννησής του. Επιπλέον, μπορείς να διατηρήσεις την αντλία της επισκληριδίου μετά την ολοκλήρωση του χειρουργείου, για επιπλέον δόσεις αναλγησίας το πρώτο 24ωρο, όπου ο πόνος είναι εντονότερος. Άλλα πλεονεκτήματα της επισκληριδίου στην καισαρική τομή είναι ότι η νάρκωση δεν περνάει στο αίμα, συνεπώς ούτε στο μωράκι, η επανεκκίνηση της λειτουργείας του εντέρου είναι ταχύτερη, ενώ η κινητοποίηση σου είναι άμεση- στις περισσότερες περιπτώσεις μπορείς να σηκωθείς από το κρεβάτι την ίδια μέρα.
Στα περισσότερα μαιευτήρια της χώρας χρησιμοποιείται επισκληρίδιος σε όλες τις προγραμματισμένες καισαρικές τομές, αλλά και σε αρκετές από τις έκτακτες, αφού σε πολλές περιπτώσεις έχει ήδη χορηγηθεί μικρότερη δόση επισκληριδίου κατά την προσπάθεια αποπεράτωσης του τοκετού κολπικά. Η γενική αναισθησία εφαρμόζεται στις περιπτώσεις, όπου δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί η επισκληρίδιος, καθώς και σε επείγουσες καισαρικές, όπου δεν έχει προηγηθεί η χορήγηση επισκληριδίου.
Μετά την καισαρική θα έχω τρέμουλο;
Το ρίγος μετά τον τοκετό είναι συνηθισμένο φαινόμενο και μπορεί να συμβεί είτε γέννησες φυσιολογικά (με επισκληρίδιο ή χωρίς) είτε με καισαρική. Οι ειδικοί δεν γνωρίζουν που ακριβώς οφείλεται, εικάζουν όμως ότι το επιλόχειο ρίγος σχετίζεται με την απότομη απώλεια υγρών ή/και θερμότητας κατά τον τοκετό. Δεν συμβαίνει πάντα. Εγώ αισθάνθηκα πολύ έντονο ρίγος μόνο στην πρώτη μου γέννα, και καθόλου στις επόμενες δύο.
Θα πρέπει να φορέσω αντιθρομβωτικές κάλτσες;
Σε ορισμένες περιπτώσεις μετά την καισαρική συστήνεται η χρήση ειδικών αντιθρομβωτικών καλτσών που βοηθούν στην πρόληψη των θρομβώσεων στα πόδια, οι οποίες συνήθως αφαιρούνται μία μέρα μετά το χειρουργείο, εφόσον έχεις σηκωθεί από το κρεβάτι και έχεις περπατήσει. Προσωπικά δεν φόρεσα αντιθρομβωτικές κάλτσες καμία από τις τρεις φορές που γέννησα με καισαρική.
Θα έχω περισσότερο αίμα απ’ ότι με τον φυσιολογικό τοκετό;
Η απώλεια αίματος μετά τον τοκετό συμβαίνει είτε γεννήσεις φυσιολογικά είτε με καισαρική τομή. Σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, η αιμορραγία μετά την καισαρική είναι λιγότερη απ’ ότι μετά τον φυσιολογικό τοκετό.
Θα πρέπει να φορέσω ειδικό κορσέ για να «μαζέψει» η κοιλιά;
Δεν φόρεσα κορσέ καμία από τις τρεις φορές που έκανα καισαρική και το σώμα μου επανήλθε κανονικά. Δεν θεωρώ ότι βλάπτει να φορέσεις κορσέ αν το θέλεις, αλλά σίγουρα δεν είναι απαραίτητο.
Πώς μπορώ να αποφύγω την ανάπτυξη μίας χηλοειδούς καισαρικής τομής;
Δυστυχώς αυτό εξαρτάται από το δέρμα. Και ενώ υπάρχουν αρκετές επιλογές αντιμετώπισης των χηλοειδών, καμία δεν εξασφαλίζει εγγυημένα αποτελέσματα ή πλήρες σβήσιμο του σημαδιού. Ακόμα και η πλαστική χειρουργική δεν είναι απόλυτα αποτελεσματική στην αντιμετώπιση των χηλοειδών, αφού έχουν την τάση να επιστρέφουν. Στόχος λοιπόν είναι η πρόληψη και η κατάλληλη φροντίδα ενός χηλοειδούς όσο βρίσκεται στο στάδιο της ανάπτυξης.
Μπορείς να δοκιμάσεις αυτά:
-Καθημερινή τοποθέτηση κατά μήκος της ουλής μίας απλής χάρτινης ταινίας λευκοπλάστ, από την ημέρα που θα αφαιρεθούν τα ράμματα της καισαρικής μέχρι το σημάδι της τομής να σταματήσει να είναι κόκκινο. Εναλλακτικά μπορούν να χρησιμοποιηθούν διάφανα φύλλα σιλικόνης- το κόστος των οποίων είναι αρκετά υψηλότερο όμως, και το αποτέλεσμα περίπου το ίδιο.
-Ενέσεις κορτιζόνης στην ουλή κάθε μήνα μέχρι το χηλοειδές να γίνει επίπεδο.
Η τομή σε επόμενη καισαρική γίνεται στο ίδιο σημείο;
Συνήθως η τομή σε επαναληπτική καισαρική γίνεται λίγα χιλιοστά πιο πάνω ή πιο κάτω από το σημείο της προηγούμενης τομής, η οποία κατά τη διάρκεια του χειρουργείου απορρίπτεται. Οι περισσότερες γυναίκες έχουν ένα σημάδι καισαρικής ανεξάρτητα από το πόσες φορές υποβλήθηκαν σε καισαρική.
Το σεξ μετά την καισαρική είναι διαφορετικό;
Ναι! Μπορεί να νομίζεις ότι αφού το μωρό δεν γεννήθηκε κολπικά δεν θα υπάρχει κάποια διαφορά σε αυτόν τον τομέα, αλλά όχι, το πιθανότερο είναι ότι το σεξ θα είναι επώδυνο τις πρώτες φορές μετά τον τοκετό- ειδικά αν θηλάζεις. Συζήτησε με τον γιατρό σου για τις κρέμες οιστρογόνων- θα σε βοηθήσουν πολύ!
Επιτρέπεται η αποτρίχωση στην περιοχή του μπικίνι μετά την καισαρική;
Ναι. Θα χρειαστεί να περιμένεις ορισμένους μήνες για την αποτρίχωση με laser ή κερί -ο γιατρός σου θα καθορίσει πόσους, ενώ ξυραφάκι μπορείς να χρησιμοποιήσεις νωρίτερα. Στην περίπτωση της αποτρίχωσης με laser η εφαρμογή δεν μπορεί να γίνει πάνω στην ουλή της καισαρικής, μέχρι το σημάδι να έχει θεραπευτεί πλήρως και να έχει μείνει μία λεπτή λευκή ή ασημί γραμμή. Ανάλογα τη γυναίκα, αυτή η διαδικασία μπορεί να πάρει από λίγους μήνες, μέχρι μερικά χρόνια.
Πότε μπορώ να ξεκινήσω γυμναστική μετά την καισαρική;
Θα χρειαστεί να πάρεις την έγκριση του γιατρού σου πριν ξεκινήσεις να ασκείσαι μετά την καισαρική, περίπου 6 με 8 εβδομάδες μετά τη γέννα. Ωστόσο το ελαφρύ περπάτημα συστήνεται από την πρώτη μέρα, αφού βοηθάει στην ανάρρωση και στην αποτροπή επιπλοκών.
Μάθε τα πάντα για την καισαρική, από την προετοιμασία μέχρι το πρώτο κλάμα και την ανάρρωση, στον ολοκληρωμένο οδηγό καισαρικής που θα βρεις εδώ.